Türk Ticaret Kanunu’na (TTK) ekler eklenirken dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu ekler, genellikle kanunun belirli maddelerine atıfta bulunarak, daha ayrıntılı bilgi vermeyi amaçlar. TTK’ya ekler eklendiğinde, eklenen metinlerin uygun bir şekilde biçimlendirilmesi ve belirli kurallara uyulması gerekir.
Öncelikle, TTK’ya eklenen metinler başka bir belgeden alıntılanmışsa, bu alıntı net bir şekilde belirtilmelidir. Ek metinler, ilgili maddenin sonunda parantez içinde “Ek: [Ek numarası]” şeklinde gösterilmelidir. Ayrıca, Ek metinlerin içeriği, kaynak belgeden doğru bir şekilde aktarılmalı ve orijinalinden herhangi bir değişiklik yapılmamalıdır.
TTK’ya ekler eklenirken özenle incelenmeli ve uygun biçimde eklenmelidir. Yapılacak hatalı eklemeler ve yanlış bilgiler, belgenin geçerliliğini ve anlaşılabilirliğini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle, ekler eklenirken dikkatli olunmalı ve metinlerin doğruluğu kontrol edilmelidir.
TTK’ya ekler eklemek, belgenin daha kapsamlı ve anlaşılır olmasını sağlayabilir. Ancak, bu eklemelerin dikkatli bir şekilde yapılması ve belirli kurallara uyulması önemlidir. Bu sayede, eklerin belgede yer alan bilgileri daha iyi tamamlaması ve okuyucunun konuyu daha iyi anlamasını sağlaması mümkün olacaktır.
“-de, -da” ekleri
Türkçe dilbilgisinde oldukça sık kullanılan “-de” ve “-da” ekleri, kelimenin sonuna eklenerek çeşitli anlamlar kazandırır. Bu ekler genellikle yer bildiren zarflarla beraber kullanılır ve özneyle nesne arasındaki ilişkiyi belirtirler. “-de” ekini genellikle mezun, kitap, ev gibi yer işaretleyicileriyle bir araya getiririz.
- Evde oturuyorum.
- O sıralar işte çalışmıyordu.
- Arkadaşım beni okulda bekliyor olacak.
Diğer yandan “-da” eki, yer bildiren zarflara eklenerek bulunduğumuz yerin belirtilmesinde kullanılır. “-da” ekini ise genellikle şu, bu, orada gibi belirleyicilerle kullanırız.
- Ben de buradayım.
- Çantamı şurada unutmuş olabilirim.
- Annesiyle hastanede.
Bu eklerin doğru kullanımı önemlidir, aksi halde cümle anlamı kaybolabilir veya yanlış anlaşılabilmektedir. Türkçe dilbilgisine hakim olmak isteyenler, “-de” ve “-da” eklerinin kullanımını öğrenmelidirler.
“-ler, -lar” ekleri
Türkçe dilinde isimlerin çoğul hali oluşturulurken genellikle “-ler” veya “-lar” ekleri kullanılır. Bu ekler, isimlere eklenerek birden fazla varlığı belirtmek için kullanılır. Örneğin, “kitap” kelimesine “-lar” eklenerek “kitaplar” şeklinde çoğul hali oluşturulur.
Türkçe dilinde “-lar” ve “-ler” ekleri, isimlerin çoğul hâllerini oluşturmak için kullanıldığı gibi bazen sıfatlara da eklenebilir. Örneğin, “güzel” sıfatına “-ler” eklenerek “güzeller” şeklinde çoğul hali oluşturulabilir.
- Türkçe dilbilgisinde “-lar” ve “-ler” eklerinin hangi durumlarda kullanılacağı belirli kurallara bağlıdır. İsimin sonundaki ünlü harfe ve ünsüz harf uyumuna dikkat edilerek doğru ek seçimi yapılmalıdır.
- Bazı isimlerin çoğul hallerini oluşturmak için “-ler” ekini kullanmak, bazılarında ise “-lar” ekini kullanmak gerekebilir.
- Bu ekler, Türkçe dilinin yapısını öğrenirken dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biridir ve doğru kullanımı dilin doğru ve akıcı şekilde kullanılmasını sağlar.
“-in, -ın, -un, -ün” Ekleri
Türkçe dil bilgisi kuralları arasında en sık karşılaşılan konulardan biri olan “-in, -ın, -un, -ün” ekleri, ünlü düşmesi yaparak kelimelerde farklı anlamlar oluştururlar. Bu ekler isim ve zamirlerle bir araya gelerek iyelik, hal ve çoğul gibi durumları belirtirler.
Örneğin, “ev” kelimesine “-in” eki getirildiğinde “evin” halini oluştururken, “anne” kelimesine eklendiğinde ise “annen” hâlini alır. Aynı şekilde, “kuş” kelimesinde “-un” eki kullanıldığında “kuşun”, “defter” kelimesine eklenirse “defterin” halini alır. Ayrıca, isimlerin çoğul hâllerini belirtmek için de bu ekler kullanılır.
- “-in” ekleri : iyelik hali için kullanılır.
- “-ın” ekleri : yönelme (hâl) hali için kullanılır.
- “-un” ekleri : bulunma (hâl) hali için kullanılır.
- “-ün” ekleri: ayrılma (hâl) hali için kullanılır.
Türkçe dilinde iyelik hâli belirten bu eklerin doğru kullanımı dilin yapısı ve kurallarını doğru şekilde kullanmayı gerektirir. Düzenli olarak bu konuyu çalışarak, yazılı ve sözlü iletişimde doğru ifadeyi sağlamak önemlidir.
“-i, -ı, -u, -ü” Ekleri
Türkçe dil bilgisi kurallarına göre, bazı kelimelere “-i, -ı, -u, -ü” ekleri eklenerek çeşitli anlamlar kazandırılabilir. Bu ekler genellikle iyelik durumu, hal ekleri, çoğul ekleri gibi farklı işlevlerde kullanılır. Örneğin, “kitap” kelimesine “-i” ekini ekleyerek “kitabı” şekline getirebiliriz.
- “-i” ekini genellikle iyelik durumu için kullanırız. Örneğin: “okul” kelimesine “-i” ekini ekleyerek “okulu” şekline getiririz.
- “-ı” ve “-u” ekleri ise ses uyumuna göre belirlenir. Örneğin: “kalem” kelimesine “-ı” ekini, “kitap” kelimesine “-u” ekini ekleriz.
- “-ü” ekini genellikle iyelik durumu için kullanırız. Örneğin: “ev” kelimesine “-ü” ekini ekleyerek “evü” şekline getiririz.
Bu eklerin doğru kullanımı Türkçe dilinde yazım kurallarına uygun cümleler kurmamıza yardımcı olur. Yanlış kullanımı durumunda ise anlam karmaşası oluşabilir. Dolayısıyla, “-i, -ı, -u, -ü” eklerinin doğru ve doğru yerde kullanılması önemlidir.
“-ki” Ekleri
Türkçe dilbilgisi kurallarında önemli bir yere sahip olan “-ki” ekleri, kelimenin sonuna gelerek genellikle iyelik bildirir veya belirtili durum ekleri oluşturur. Bu ekler, sıfatlarda, zarflarda ve zamirlerde sıkça kullanılır.
Sıfatlara eklenen “-ki” ekleri, belirtili durum ekleri olarak kullanılır ve kimi zaman iyelik durumunu da ifade edebilir. Örneğin, “mavi” sıfatına “-ki” eki getirilerek “maviki” sözcüğü oluşturulur.
Zarflardaki “-ki” ekleri ise, zaman veya mekân belirtmek için kullanılır. Bu ekler sıklıkla “buradaki”, “şimdi ki” gibi sözcüklerde görünür.
- Sıfatlarda kullanılan “-ki” ekleri
- Zarflarda görülen “-ki” ekleri
- Zamirlerdeki “-ki” eklerinin kullanımı
Yukarıda belirtilenler dışında, “-ki” ekleri Türkçe dilinde çeşitli fiil kökleri ve zarflarla birlikte de kullanılabilir. Bu eklerin doğru bir şekilde kullanılması, Türkçe metinlerde anlam bütünlüğünü ve dolayısıyla iletişimi artırır.
“-im, -ım, -um, -üm” Ekleri
Türkçe dilbilgisinde sıkça kullanılan eklerden biri olan “-im, -ım, -um, -üm” ekleri, genellikle isimleri sıfat haline getirmek için kullanılır. Bu ekler, isimlerin sonuna gelebilir ve “ben, sen, o, biz, siz, onlar” gibi zamirlerle kullanılır.
Bu ekler, isimlerin sonuna geldiğinde ünlü uyumuna dikkat edilerek eklenir. Örneğin, “ev” kelimesine “-im” eki geldiğinde “evim” şeklinde yazılırken, “araba” kelimesine “-um” eki geldiğinde “arabam” şeklinde yazılır.
“-im, -ım, -um, -üm” ekleri, sahip oldukları ses uyumlarına göre isimlerin sonunda farklı şekillerde kendini gösterebilir. Örneğin, “kitap” kelimesine “-im” eki gelirse “kitabım” şeklinde yazılırken, “masa” kelimesine “-ım” eki geldiğinde “masam” şeklinde yazılır.
- “-im” eki: Ben ve Biz zamirleriyle kullanılır.
- “-ım” eki: Ben ve Biz zamirleriyle kullanılır.
- “-um” eki: Sen ve Siz zamirleriyle kullanılır.
- “-üm” eki: Sen ve Siz zamirleriyle kullanılır.
Bu eklerin doğru kullanımı Türkçe dilbilgisini doğru bir şekilde kullanmayı sağlar ve iletişimdeki anlam bütünlüğünü korur. Bu nedenle, “-im, -ım, -um, -üm” eklerinin kullanımına dikkat etmek önemlidir.
“-ken, -kan, -ken, -kan” Ekleri
“-ken, -kan, -ken, -kan” ekleri, Türkçe dilbilgisi kurallarına göre işlevsel eklerdir. “ken” eki, belirli bir zaman dilimindeki bir olayın devam ettiğini veya bir olayın gerçekleşmesi durumunda başka bir olayın gerçekleşeceğini belirtmek için kullanılır. Örneğin: çalışırken, uyurken. “kan” eki ise bir durumun karşıt bir duruma dönüştüğünü veya küçük bir farkla değiştiğini gösterir. Örneğin: yaşlanıkan, güzelleşen.
- “-ken” eki genellikle fiillere eklenir ve “iken” şeklinde de kullanılır.
- “-kan” eki ise sıklıkla sıfatlara eklenir ve kelimelerin anlamını zenginleştirir.
- Bu eklerin kullanımıyla cümleler daha detaylı ve anlamlı hale gelir.
Türkçe dilbilgisi kurallarına göre, “-ken” eki fiil köklerine; “-kan” eki ise sıfat köklerine getirilir. Bu eklerin doğru ve doğal bir şekilde kullanılması, yazı dilinde ve konuşma dilinde ifadelerin daha akıcı olmasını sağlar. Özellikle edilgen ve etken yapıların kurulmasında bu eklerin rolü büyüktür.
Bu konu TTK’ya gelen ekler nasıl yazılır? hakkındaydı, daha fazla bilgiye ulaşmak için Ttk’daki Nasıl Yazılır? sayfasını ziyaret edebilirsiniz.